چکیده
آیا حفظ قرآن سخت است؟ اگر در گذشته های دور با چنین سوالی مواجه میشدیم قطعا در پاسخ میگفتیم که بله حفظ قرآن کار آسانی نیست! اما در زمان حال با توجه به پیشرفت های بسیار علمی و به وجود آمدن روش های گوناگون برای علم آموزی و روش های تقویت بنیان های حافظه و تمرکز دیگر انجام حفظ قرآن کار چندان سختی تلقی نمیشود. هر شخص با توجه به سطح و هدف خود میتواند با انتخاب مسیر و روشی مناسب در بازه زمانی های متفاوت و در حجم های مختلف به این مهم دست پیدا کند.
جدیت شرط اول موفقیت در حفظ قرآن ( مهم ترین تصمیم برای موفقیت در حفظ قرآن)
انجام کار های بزرگ همیشه با چالش های زیادی رو به رو است و تنها کسانی میتوانند از پس آن بر بیایند که این موانع را به خوبی پشت سر گذاشته و بسیار جدی و هدفمند پیش بروند و در مسیر خود دچار انحراف نشوند. از جمله کار های لازم هر حافظ شناخت این عوامل و مقابله درست با هر کدام از آن ها می باشد.
فراموش نکنید که برای انجام حفظ هیچ زمانی دیر نیست، اگر شما در سن و سال بالایی قرار دارید و این موضوع باعث ناامیدی شما شده است و یا اگر دچار مشغله های شدید زندگی و کار هستید؛ نگران نباشید چرا که شما هم میتوانید با تصمیمات درست و استفاده از شیوه های صحیح، به موفقیت برسید. برنامه حفظی هر شخص متعلق به خود او است و هر گونه مقایسه در این مسیر کاری کاملا اشتباه است چرا که شرایط زندگی هر شخص متفاوت بوده و تاثیر زیادی نیز در مسیر موفقیت او دارد.
کسی که به دنبال بهانه برای نشان دادن سختی یک کار و شانه خالی کردن از انجام آن است، همواره موضوعات مختلف را دلیل و توجیه مناسب برای شروع نکردن قرار میدهد. فرقی هم ندارد، چه در مسیر حفظ قرآن و چه در دیگر عرصه های زندگی این افراد همیشه به دنبال بهانه برای انجام ندادن کار های سخت که نیازمند تحمل فشار است، هستند.
دکتر علی رجبی، حافظ بین‌المللی قرآن
بررسی عوامل تاثیرگذار در سخت شدن مسیر حفظ
عواملی که موجب ترس از شروع حفظ قرآن و یا سخت شدن مسیر حفظ میشوند معمولا به دو دسته یعنی عواملی درونی و بیرون تقسیم میشوند. در ادامه به آشنایی با این عوامل می‌پرداریم:
عوامل درونی: عمده ترس و استرس هایی که در این مسیر به وجود می‌آیند و باعث سخت شدن کار میشوند مربوط به تصمیمات اشتباهی است که توسط خود شخص و از روی ناآگاهی گرفته شده‌اند. برخی از این تصمیمات اشتباه عبارتند از:
- عدم جدیت در استفاده از کلاس های حفظی و انجام مسیر پر چالش حفظ قرآن به صورت انفرادی
- عدم انجام تحقیق کافی نسب به انتخاب روش حفظ اصولی
- عدم توجه به جنس و میزان قدرت حافظه در دریافت صحیح آیات
- نداشتن هدفی درست و برنامه ریزی اصولی و مستمر
- وارد کردن فشار های زیاد به حافظه برای ثبت آیات در ذهن
- عدم توجه به تکرار و تحویل منظم محفوظات
عوامل بیرونی: این دسته از عوامل تاثیر بسیار کمی در ایجاد فشار به حافظ و یا ترس از شروع حفظ قرآن دارند و به راحتی قابل کنترل هستند. برخی از این عوامل عبارتند از:
- افزایش سن و سال و تحقیر و تمسخر اطرافیان برای شروع حفظ
- عدم حمایت خانواده در هنگام انجام تمارین حفظی و فراهم نکردن شرایط لازم
- تبلیغات غیر استاندارد بسیار از رسانه ها و ایجاد حس ترس و سختی نسبت به شروه حفظ قرآن
- و…
8 عامل مهم و تاثیر گذار در سهولت حفظ قرآن
مسئله یادگیری یک موضوع جدید همواره چالش هایی را به دنیال دارد اما در هر زمینه ای با انجام یک سری امور و ترفند ها میتوان مسیر یادگیری را آسان کرد. در مسئله حفظ قرآن نیز اگر شما بخواهید به یک باره در ذهن خود اینطور تصور کنید که چگونه این حجم از آیات و سوره های سنگین قرآن را آن هم با متن عربی به حافظه بسپارم؟!
نکته: با چنین فکری احتمالا در همین ابتدای کار دچار استرس و ناامیدی خواهید شد. یکی از کار های مهمی که نیاز است برای تصمیمات مهم و بزرگ انجام شود، تقسیم آن کار به بخش های کوچک تر و پیش بردن هدف مربوطه به صورت گام به گام است.
با انجام این کار، بعد از انجام هر بخش و موفقیت در آن انگیزه کافی برای ادامه دادن و موفقیت های بزرگ تر را کسب خواهید نمود. در ادامه برخی از عوامل و راهکار هایی که باعث موفقیت شما در مسیر حفظ میشوند را بررسی میکنیم:
- برنامه ریزی: حتما طبق یک برنامه دقیق و زمابندی شده مسیر حفظ را پیش ببرید. دقت کنید به هیچ عنوان در بین تمارین حفظی وقفه ایجاد نکنید.
- روش حفظ: روش و شیوه ای که برای به خاطر سپاری آیات استفاده میکنید تا پایان مسیر حفظ همراه شما خواهد بود و به هیچ عنوان نباید تغییر کند. انتخاب روش های اشتباه و بی پایه و اساس میتوانند باعث اختلال در حافظه شوند.
- جدیت و توکل: “جدیت و توکل دو بال جدانشدنی و مهم برای موفقیت در حفظ قرآن هستند.” از همان لحظه اول قدرتمند و جدی حفظ خود را آغاز کنید و با توکل به خداوند با عوامل درونی و بیرونی مقابله کنید.
- کلاس حفظ: شایسته است که کار حفظ را با شرکت در کلاس های حفظی و تحت نظر مربیان با تجربه پیش ببرید. مربی خود مسیر حفظ را هموار میسازد و از بروز بسیاری از مشکلات پیشگیری میکند.
- تقویت تمرکز: تمرین های بسیاری وجود دارد که موجب تقویت تمرکز و جلوگیری از بروز افکار منفی در لحظه حفظ میشوند به عنوان مثال (انجام پیش مطالعه قبل از حفظ) حتما زمان کافی بگذارید و این تمارین را بیاموزید و با ذهنی گرم و آرام حفظ خود را آغاز کنید.
- زمان و مکان مناسب: برخی اماکن برای به ذهن سپاری آیات قرآن مناسب نیستند. حتما مکانی آرام و بدون رفت و آمد را انتخاب کنید و در زمانی که تمرکز کافی دارید حفظ کنید.
- توجه به برکات حفظ: قرآن کریم و حفظ آن آثار و برکات زیادی در زندگی دنیا و آخرت ما دارد. برای ایجاد انگیزه در مسیر حفظ، خوب است که حافظان به مطالعه آیات و روایاتی درباره این موضوع بپردازند.
- تثبیت محفوظات: به هیچ عنوان محفوظات خود را رها نکنید و طبق برنامه زمان بندی شده به مرور و تحویل آن ها بپردازید.
نکته مهم: به هیچ عنوان در میان تمرینات حفظی فاصله نیندازید. سهل انگار و عدم رعایت نظرم در برنامه حفظی باعث ایجاد بی نظمی و تنبلی در حافظه برای دریافت باکیفیت آیات قرآن خواهد شد. حتما هر روز راس ساعت مقرر تمرینات خود را به صورت دقیق و کامل و با تمرکز بالا انجام دهید.
مهم ترین دلیل برای حفظ قرآن
دغدغه و مشکلات زندگی ما را از مسر های معنوی دور کرده است. همه ما در این زمانه به دنبال آرامشی بی پایان هستیم. ارتباط نزدیک با پروردگار همان چیزی است که در همه جا همراه ما خواهد بود. خواندن نماز و انجام بسیاری از مستحبات و واجبات دینی، احساس شارژ معنوی و روحی درون ما ایجاد میکند. در این بین توصیه های بسیاری به خواندن و حفظ کلام الهی شده است. احتمالا شما هم جنبه گفتگو محور آیات را در هنگام تلاوت بین خود و پروردگار حس کرده اید. یکی از خصوصیت های زیبای آیات قرآن همین احساس گفتگوی نزدیک معنوی، اخلاقی، عرفانی و مفهومی است که دقیقا به مانند یک راهنمای زنده و دانا به خوبی مسیر درست زندگی را به ما نشان میدهد.
وظیفه مهم انسان در این دنیا رشد و ارتباط نزدیک با پروردگار است. قرآن همان مسیر هدایتگری است که به خوبی در زمان عرصه های زندگی به کمک ما می آید و باعث رشد فردی، اجتمعی، اخلاقیف شناخت دقیق دنیای ارتباط و تفکر و تعمق ویژه، شناخت جایگاه انسان در هستی و در نهایت ارتبط نزدیک با پرودگار میشود.
با توجه برکات و آثار فوق العاده قرآن کریم بهترین و البته کمترین کار برای ادای احترام و بهرهمندی از این کلام جاوندان به خاطر سپاری و حفظ آیات خداوند و البته تفکر و تعمق در آن می باشد.
اگر خوب دقت کنید میبینید کسانی که ارتباط ویژه ای با قرآن کریم دارند در بسیاری از عرصه های زندگی موفقیت های بزرگی را به دست آورده اند. اگر عشق و علاقه به حفظ قرآن کریم درون شما زنده است بدانید که این یک محبت از سمت پروردگار است که شالم حال هر شخصی نمیشود. بنابراین بسیار خوشایند است که از این محبت به خوبی استفاده کرده و از برکات بی پایان حفظ قرآن بهره مند شوید. بعد از قدم گذاشتن در این مسیر یاری و حمایت خداوند همواره شامل حال شما خواهد بود و مطمئن باشید که بهترین لحظات زندگی شما همین سال های حفظ شما خواند بود.
سخن پایانی
با توجه به آثار و برکات بی پایان حفظ قرآن کریم در دنیا و آخرت، تحمل برخی از فشار ها و سختی های این مسیر کمترین و کوچک ترین مسئله خواهد بود. همانطور که در این مقاله اشاره شد هر شخص با یک سری نکات و انتخاب روش های درست حفظ قرآن میتواند باعث راحت شدن مسیر حفظ خود شود. برخی از هجمه ها و مواردی نیز در مسیر حفظ وجود دارد که برای اغلب حافظان پیش آمده است؛ به خاطر داشته باشید بسیاری از مواردی که در این مقاله به آن ها اشاره شد با توکل به خدا و داشتن جدیت کافی، حل و رفع خواهند شد.
